ابزار هدایت به بالای صفحه

تتاتر

یکی  از هنرهای هفتگانه است  و آن را درکنار دیگر هنر ها چون "  موسیقی" ،" نقاشی "،" نویسندگی "
" مجسمه‌سازی"" شعر"و" سینما "  قرار داده اند .

  پژوهشگران  عرصه هنر های نمایشی  معتقدند سر چشمه آغازین هنر نمایش آیین هاست و آیین به مراسم مذهبی و اجتماعی گفته می شود که  همچون مراسم عروسی یا مراسم عزا داری چون سینه زنی در ماه محرم  در ایران و  مراسم و رقص های  مخصوص در دیگر کشورها وجود دارد .

 انسان همیشه دوست داشته  است به اتفاقاتی که خارج از اراده و میل اوست  تسلط داشته باشد و این مهم ترین ویژه گی است که در هنر تئاتر از گذشته تا کنون وجود داشته است .

 تئاتر

در مقایسه با دیگر هنرها امکانات  بیشتری را در اختیار دارد و به طور کلی جمیع همه هنرها است زیرا  هنرهای دیگر مثل نقاشی ، ادبیات ، معماری ، موسیقی و ... در تولید تئاتر بسیار موثر هستند .

کلمه  تئاتر (theater ) در اصل از کلمه  تآترون (theater on)  مشتق شده  است که قسمت اول آن تیه ((thea به معنی تماشاگران و یا محل تماشا است.

در کتاب ها آمده است که در زمان های قدیم ، تماشاگران در سرازیری تپه ها  می نشستند و  مراسم مذهبی  را که با  آداب و تشریفات مخصوصی و در پای آن تپه و یا در کناره معبدی  که محل عبادت  خدایان بود  اجرا  می کردند و به تماشا  آن مراسم می نشستند و در این عرصه یونان  باستان  را  سرزمینی می دانند که در قرن پنجم قبل  از میلاد  و در عهد شخصی به نام  " پریکلس "  پادشاه  آن سامان پیشگام  عرصه تئاتر دردنیا بوده است .

تئاتر هایی که به جهت مضامین غم انگیز یا شاد آنها  و سلیقه تماشاگران  به دسته های مختلفی چون " تراژدی " و " کمدی " تقسیم می شده اند .

درآئین ها و تئاترها همواره  از عوامل  اساس مشابهی استفاده می شود عواملی چون  . موسیقی ، رقص ، گفتار ، صورتک ، لباس ، اجراکنندگان ، تماشگر و صحنه .

 درقدیم الایام  در  اجرای آیین ها  آرایش توسط  رنگ ، خاکستر یا جوهر که سطح بدن  را می پوشاند ه است استفاده می شده است که برای کامل کردن صورتک و لباس بکار می رفته  است به صورتی که گریم در تئاتر این کار را انجام می دهد بازیگران آیین ها باید بسیار ماهر و با انظباط باشند درست همچون بازیگران تئاتر . برای اجرای آیین ها معمولا پیشکسوتان یا سالمندان آشنا به آیین تمرین سختی  را  برای اداره ی  اجرای خوب آیین بکار می گیرد که کاملا با کارگردانی تئاتر امروزی مشابهت دارد .

اما با اینکه سرچشمه آیینی امروز پذیرفته ترین نظریه درباره ی بوجود آمدن تئاتر است  برخی از صاحب نظران معتقدند  سرچشمه تئاتر داستانسرایی است . آنها می گویند که گوش کردن و  رابطه برقرار کردن با قصه ها جزو  بزرگترین خصوصیات  انسان  است  و همین تعریف و روایتگری  را  سرمنشا پیدایی تئاتر می دانند .

 برخی می گویند تئاتر از رقص و حرکات ضربی و ژیمناستیک و یا تقلید حرکات و صدای حیوانات آغاز شده  است . اما نه خصوصیت داستانسرائی انسان و نه علاقه ی او به تقلید ، هیچکدام نمی تواند او را بسوی آفریدن هنر تئاتر راهنمائی کرده  باشد ، چرا که اسطوره ها و داستان ها هم در اطراف آیین ها بوجود آمده اند و تقلید از حیواناتی که اندیشه و عقل ندارند هم نمی توانسته سرچشمه تئاتر باشد چرا که آیین ها  از اندیشه و اعتقادات و میزان شناخت انسان شکل گرفته است .

 *  قدمت تئاتر درایران .  قدمت نمایش درایران را اگر بخواهیم از دوران پیش از اسلام بررسی کنیم،  باید بحث خود را از نمایش‌های آیینی که به داستان " سوگ سیاوش " و " کین ایرج "  معروف شده  است  و  این دو  مراسم هر سال در زمانی معین برگزار می‌شده  اشاره کنیم که البته این مراسم در دوره ی  اسلامی  به تدریج  رنگ اسلامی گرفت و با روی کارآمدن مذهب تشیع  به تعزیه ی امام  حسین (ع) و یارانش تغییر شکل داد. 

درباره ی زمان آغاز تعزیه میان پژوهشگران اختلاف نظر های بسیاری است گروهی به استناد اشاره ی تاریخ ابن‌کثیر شامی معتقدند که این مراسم از زمان حکومت سلسله ی دیالمه ( معزالدوله ـ ۳۵۲ هجری قمری) در ایران آغاز شده و گروهی را عقیده برآن است که تعزیه در ایران به گونه‌ای که با تعریف تئاترنویسی تطبیق کند از دوره ی صفویان آغاز شده و آن چه پیش از این دوره وجود داشته نوعی عزاداری و نوحه‌سرایی بوده است

به هرحال تعزیه یکی از مراسم نمایشی ایران است که تا امروز راه خود را ادامه داده است، ولی پس از عهد قاجاریه و پیدایش تئاتر جدید و تحکیم بنیاد آن بازارش از رونق افتاده تا به‌حدی که امروز جز در روستاها و شهرک‌های دور افتاده  اثری از آن نمی‌بینیم،  هر چند ظرف چند سال گذشته با برنامه ریزی های به عمل آمده سعی شده است تا این هنر ایرانی و اسلامی از نابودی نجات داده شود اما هنوز هم تعزیه راه سراشیبی را طی می کند و اگر گاهی در هنگام عزاداری ماه محرم در شهرهای بزرگ مراسم تعزیه‌ای برپا   می شود  مشتریان آن مردمی از عوام‌الناس هستند.

در این بین گونه های دیگر نمایشی ایرانی هستند که به دلیل عدم توجه به  آنها رو به فراموشی سپرده  اند که از این میان می توان به نمایش‌های ایران که امروز هم اثری از آن می‌بینیم چون " نقالی" و" خیمه‌شب‌‌بازی" اشاره کنیم که دربخش دوم این مقاله به آن می پردازیم .   

    (ادامه دارد )

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: